E-ticaret nedir, internet ve dijital teknolojilerin yaygınlaşmasıyla birlikte, küresel ticaretin dinamiklerini köklü bir şekilde değiştiren modern bir alışveriş yöntemidir. Dünya genelinde 1990’lı yılların ortalarında hız kazanan e-ticaret, Amazon ve eBay gibi devlerin öncülüğünde büyük bir büyüme yaşadı.
2021 yılında küresel e-ticaret hacmi 4.9 trilyon dolara ulaşmış olup, 2025 yılına kadar 7.4 trilyon doları aşması beklenmektedir. Bu hızlı gelişim, perakende sektöründen eğitime, sağlıktan turizme kadar birçok sektörde önemli değişikliklere yol açmıştır. Peki tam anlamıyla e-ticaret nedir? Türkiye’deki durumu ile birlikte gelin detaylıca inceleyelim.
İçindekiler
E-ticaret Nedir?
E-ticaret, internet üzerinden ürün ve hizmet alım satımını ifade eden ticaret modelidir. Geleneksel fiziki ticaretin online, yani dijital ortamda gerçekleşmesi olarak basitçe ifade edebiliriz. Ayrıca, e-ticaret işlemleri genellikle internete bağlı her türlü cihaz üzerinden bir web sitesi veya mobil uygulamalar aracılığı ile gerçekleştirilir.
Hemen E-ticaret'e Başlayın!
E-ticaret adım atmadan önce, IdeaSoft e-ticaret yazılımlarını ücretsiz deneyebilirsiniz.
E-ticaret’in Türleri Nelerdir?
Türkiye’de ve dünyada yaygın e-ticaret türleri ve modelleri aşağıdaki gibidir;
- B2C – İşletmeden Tüketiciye
- B2B – İşletmeden İşletmeye
- C2C – Tüketiciden Tüketiciye
- C2B – Tüketiciden İşletmeye
- B2G – İşletmeden Devlete
- G2B – Devletten İşletmeye
- G2C – Devletten Vatandaşa
1. B2C – İşletmeden Tüketiciye
B2C, işletmelerin son tüketicilere satış yaptığı e-ticaret modelidir. Bu model, en yaygın kullanılan e-ticaret türüdür ve perakende satışın çevrimiçi versiyonunu temsil eder. Gördüğünüz online mağazalar veya firma alışveriş siteleri bu modele örnek verilebilir. Bu modelde, tüketiciler ürün ve hizmetleri platformlar aracılığı ile veya doğrudan işletmelerden satın alırlar. B2C iş modeline dair örnek vermek gerekirse;
| İşletme Adı | Sektör | Tüketiciye Sundukları | Ülke veya Bölge |
|---|---|---|---|
| Trendyol | E-ticaret | Çeşitli kategorilerde geniş ürün yelpazesi | Türkiye / Global |
| Zara | Giyim ve Moda | Moda ve giyim ürünlerinin online satışı | Global |
| Netflix | Eğlence ve Medya | Abonelik modeliyle dijital içerik sağlayıcılığı | Global |
| Hepsiburada | E-ticaret | Çok çeşitli ürünlerin Türkiye içinde dağıtımı | Türkiye |
2. B2B – İşletmeden işletmeye
B2B, işletmeler arasında gerçekleştirilen e-ticaret modelidir. Bu modelde, ürün veya hizmet sağlayıcıları, diğer işletmelere toptan satış yapar. Genellikle son kullanıcıya ürün satan perakendecilerin fiziki veya online satmak amacıyla toptan alım yaptığı platformlardır. Son kullanıcıya satış öncesi işlemler bu model üzerinden gerçekleşir. Örnekl vermek gerekirse en büyük örneği alibaba’dır.
3. C2C – Tüketiciden tüketiciye
C2C, tüketicilerin birbirlerine ürün ve hizmet satışı yaptığı e-ticaret modelidir. Bu modelde, kullanıcılar online platformlar aracılığıyla kendi ürünlerini diğer kullanıcılara satar. İkinci el eşya siteleri ve açık artırma platformları bu modele örnektir. Ülkemizde sahibinden, dolap ve kapanan gittigidiyor en bilinen örneklerdir.
4. C2B – Tüketiciden işletmeye
C2B, tüketicilerin işletmelere ürün ve hizmet sattığı e-ticaret modelidir. Bu modelde, bireyler işletmelere kendi ürünlerini veya hizmetlerini sunar. Freelance iş platformları ve kullanıcı odaklı içerik sağlayıcı siteler bu modele örnektir. Ülkemizde bironluk, fiver gibi platformlar en iyi örnekleridir.
| Platform Adı | Hizmet Türü | Tüketici Tarafından Sunulan Hizmet | İşletme Tarafından Alınan Hizmet |
|---|---|---|---|
| Bionluk | Freelance İş Platformu | Grafik tasarım, web geliştirme, içerik yazarlığı | İçerik üretimi, dijital pazarlama |
| Upwork | Freelance İş Platformu | Yazılım geliştirme, çeviri hizmetleri, proje yönetimi | Yazılım desteği, proje danışmanlığı |
| Shutterstock | Görsel ve Medya Platformu | Fotoğraf, illüstrasyon ve grafik tasarımlarının satışı | Pazarlama ve medya kampanyaları için görsel alımı |
| YouTube | İçerik Sağlama Platformu | Video içerik oluşturma ve işletmelere tanıtım/reklam sunma | Marka tanıtımı, ürün incelemeleri |
| UserTesting | Kullanıcı Testi Platformu | Web sitesi veya uygulama testleri | Kullanıcı deneyimi ve arayüz geliştirme |
5. B2G – İşletmeden devlete
B2G, işletmelerin hükümet kurumlarına mal veya hizmet sattığı e-ticaret modelidir. Bu modelde, özel sektör işletmeleri kamu ihalelerine katılarak devlet kurumlarına hizmet veya ürün sağlar. Genellikle büyük projeler ve kamu hizmetleri için kullanılır.
6. G2B – Devletten işletmeye
G2B, devlet kurumlarının işletmelere sunduğu mal ve hizmetlerin e-ticaret modelidir. Bu modelde, devlet işletmelere vergi ödemeleri, izinler ve belgeler gibi hizmetler sunar. Devletin sağladığı çeşitli dijital hizmetler ve bilgilendirme platformları bu modele örnektir.
| Devlet Kurumu | Hizmet Türü | Sundukları Hizmet | İşletmeler İçin Faydası |
|---|---|---|---|
| Gelir İdaresi Başkanlığı | Vergi Ödeme ve Yönetim Platformu | E-Devlet üzerinden vergi ödeme ve beyanname işlemleri | Vergi yükümlülüklerinin online yönetimi |
| Ticaret Bakanlığı | İhracat ve Ticaret Bilgilendirme | İhracat lisansları, ticaret anlaşmaları hakkında bilgilendirme | İhracat süreçlerinin kolaylaştırılması |
| KOSGEB | Girişimcilik Destek Programları | KOBİ’ler için hibe ve teşvik programları | Küçük ve orta ölçekli işletmelerin finansmana erişimi |
| Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı | İletişim ve Bilişim Hizmetleri | Geniş bant internet, 5G altyapı destek programları | İşletmelere iletişim ve altyapı desteği |
| Gümrük ve Ticaret Bakanlığı | Gümrük İşlemleri ve Ticaret Kolaylaştırma | Gümrük beyannameleri, ithalat ve ihracat işlemleri | İthalat ve ihracat süreçlerinin hızlandırılması |
7. G2C – Devletten vatandaşa
G2C, devletin vatandaşlara sunduğu hizmetlerin e-ticaret modelidir. Bu modelde, hükümet vatandaşlara vergi ödeme, lisans alma, sosyal güvenlik gibi çeşitli dijital hizmetler sunar. E-devlet hizmetleri bu modele en iyi örnektir.
Türkiye’de E-Ticaretin Gelişimi ve 2023 Rakamları
Türkiye’de e-ticaret, 2000’li yılların başında başlayan bir süreçtir ve son yıllarda özellikle de pandemi sonrasında büyük bir ivme kazanmıştır. 2023 yılı Türkiye e-ticaret rakamlarına göre, toplam e-ticaret hacmi 1,85 trilyon TL’ye ulaşarak %115,15 oranında bir artış gösterirken, perakende e-ticaret hacmi %116 artışla 989 milyar TL olmuştur.
Bu hızlı büyüme, Türkiye’nin e-ticaret alanında ne kadar önemli adımlar attığını ve gelecekte de bu trendin devam edeceğini göstermektedir.
| 2023 Türkiye E-ticaret Rakamları | 2022 Yılı | 2023 Yılı | Büyüme / Değişim |
| Toplam E-Ticaret Hacmi (TL) | 800 Milyar TL. | 1,85 Trilyon TL. | %115,15 artış |
| Toplam Sipariş Adetleri (Adet) | 4,79 Milyar Adet | 5,87 Milyar Adet | %22,5 artış |
| Perakende E-Ticaret Hacmi (milyar TL) | 458 Milyar TL. | 989 Milyar TL. | %116 artış |
| Perakende Sipariş Adetleri (Adet) | 1,34 Milyar Adet | 1,68 Milyar Adet | %25,5 artış |
| E-Ticaretin Genel Ticarete Oranı | %18,3 | %20,3 | – |
Hemen E-ticaret'e Başlayın!
E-ticaret adım atmadan önce, IdeaSoft e-ticaret yazılımlarını ücretsiz deneyebilirsiniz.
E-Ticaretin Avantajları ve Dezavantajları
E-ticaretin Avantajları Nelerdir?
E-ticaret, işletmeler ve tüketiciler için birçok önemli avantaj sunar, işte e-ticaretin en önemli avantajları şunlardır:
- 7/24 açık bir online mağaza,
- Her yerde ve tüm cihazlardan ulaşım kolaylığı,
- Yeni ve potansiyel müşterilere kolay erişim,
- Çoklu kanallarda pazarlama (sosyal medya, e-mail, pazaryerleri vb.),
- Tüm Türkiyeye ve dünyaya satış fırsatı,
- Stoksuz ürün satışı yapabilme,
- Yeni başlayacaklar için düşük başlangıç maliyeti,
- Daha düşük işletme ve personel maliyetleri,
- Reklam bütçelerinin etkin ve ölçülebilir olması,
- Kişiselleştirilmiş ürün sunabilme,
- Mağaza ürün, fiyat vb. bilgilerinin hızla güncellenebilmesi,
- Hızlı ve kolay sipariş süreci,
- Daha kişiselleştirilmiş satış deneyimi,
- Avantajlı fiyatlar, kampanya ve indirimler, seçenek çokluğu
E-ticaretin Dezavantajları Nelerdir?
E-ticaretin sunduğu avantajların yanı sıra işletmeler ve tüketiciler için bazı dezavantajları da bulunur. E-ticaretin öne çıkan en önemli dezavantajları şunlardır:
- Ürünü veya hizmeti test etme seçeneğinin olmaması,
- Yüz yüze satış ve ikna yöntemlerinin kullanılamaması,
- Rekabette şeffaf fiyat politikası,
- Bazı tüketiciler için dijitale olan güven ve endişeler,
- Sınırlı bire bir iletişim ve müşteri hizmetleri,
- Olası teknolojik aksaklıklar,
- Lojistik ve sevkiyat zorlukları,
İşletmeler için e-ticaret, günümüz dünyasında olmazsa olmaz bir model haline geldi. Her işletmenin, fiziki mağazası olsun veya olmasın, ürünlerini online platformlarda sergilemesi ve tüketiciye ulaşması artık bir zorunluluk.
Kendi e-ticaret sitenizi kurabilir ve ürünlerinizi hem kendi sitenizde, hem de sosyal medyada satabileceğiniz gibi aynı zamanda Türkiye’nin önde gelen pazaryerlerinde de satışa sunabilirsiniz. Tüm dijital kanalları kullanarak e-ticaret pazarında siz de yerinizi alın. Sunmuş olduğumuz e-ticaret paketlerimizi inceleyebilir ve 15 gün boyunca ücretsiz e-ticaret deneyimini yaşayabilirsiniz.